Xử trí khi bạn bị chấn thương tinh hoàn

Trẻ em hiếu động nên khi vui chơi chạy nhảy dễ bị chấn thương tinh hoàn. Khi lỡ xảy ra chấn thương bộ phận này, bố mẹ rất lo lắng vì sợ ảnh hưởng đến giống nòi về sau. Vậy phải xử lý thế nào?

Tinh hoàn có một vỏ bao rất chắc

TS.BS Nguyễn Thành Như, Hội Y học Giới tính châu Á – Thái Bình Dương, nguyên Trưởng khoa Nam học, Bệnh viện Bình Dân TPHCM cho biết, tinh hoàn có một vỏ bao rất chắc, nếu chấn thương mạnh như bị trúng “cước” lúc tập võ hay đá banh, làm vỏ bao này bị rách (gọi là bể tinh hoàn) thì trẻ sẽ bị đau dữ dội, bên tinh hoàn bị bể sưng to rất nhanh, có thể thấy màu da bìu chuyển từ trắng sang đen sì. Lúc này nếu đưa cháu đi siêu âm sẽ thấy bao tinh hoàn bị rách, máu chảy nhiều. Trường hợp này phải mổ. Mổ có thể là phải cắt luôn bên tinh hoàn hư nát, hoặc nếu thấy tinh hoàn chỉ bị dập một phần thì bác sĩ sẽ cắt bỏ phần dập đó, giữ lại phần mô tinh hoàn còn tốt, khâu bao lại. Ai cũng lo lắng liệu còn “một hòn” liệu sau này trẻ trưởng thành có thể thể sinh con không, có yếu hơn người bình thường không? Thế nhưng, ngược lại, “bé 1 hòn” có thể sẽ đẻ ngon hơn “bé 1,5 hòn”. Sự rắc rối là do “gã tinh trùng”.

tinh hoàn

ảnh minh họa

Cơ thể người nào cũng có hệ miễn dịch, chức năng của nó là ghi nhận tế bào nào là người nhà thì cho sống, còn tế bào nào là kẻ lạ thì phải diệt. Hệ miễn dịch chỉ cần một vài năm đầu sau sinh là lập trình xong “ai quen – ai lạ”.

Chưa dậy thì chẳng có con tinh trùng nào 

TS.BS Nguyễn Thành Như cho biết thêm, trước khi dậy thì, cơ thể bé trai chẳng có con tinh trùng nào hết, hệ miễn dịch chẳng hề biết tinh trùng là ai. Đến khi trẻ dậy thì, cơ thể sản xuất ra tinh trùng thì hệ miễn dịch xem tinh trùng là “kẻ xa lạ” nên tìm diệt. Để tránh bị hệ miễn dịch truy tìm, tinh trùng của một người chẳng bao giờ tiếp xúc với máu (trong đó có các tế bào của hệ miễn dịch). Khi một trẻ bị bể tinh hoàn thì sau nhiều giờ tinh trùng tiếp xúc với máu, hệ miễn dịch sẽ được kích hoạt và tìm diệt không chỉ tinh trùng của bên tinh hoàn bị bể (nếu bác sĩ giữ lại một phần tinh hoàn này) mà cả tinh trùng của bên tinh hoàn bên không bị chấn thương. Do vậy, nếu trẻ chưa dậy thì (cơ thể chưa có tinh trùng) thì khi bị bể tinh hoàn, các bác sĩ cố gắng giữ lại càng nhiều mô tinh hoàn càng tốt.

Còn trẻ đang dậy thì mà bị bể tinh hoàn thì có bác sĩ khuyên nên mố cắt bỏ luôn tinh hoàn đó càng sớm càng tốt để tránh hệ miễn dịch tạo ra kháng thể kháng tinh trùng. Trên thực tế thì hầu như không có bác sĩ nào “mạnh tay” cắt bỏ ngay tinh hoàn bị bể mà luôn cố gắng khâu nối giữ lại mô tinh hoàn còn tốt. Và do đó, khả năng sinh sản của trẻ 1,5 hòn có thể yếu hơn của trẻ 1 hòn.

TS.BS Nguyễn Thành Như chia sẻ, trường hợp, “bi” của trẻ chỉ bị dập thôi, vỏ bao chưa rách, bị đau và sưng to, nếu không mổ, chỉ dùng giảm đau thôi cũng có thể tự lành, chẳng sao hết. Tuy nhiên, nó có thể nó sẽ bị teo dần sau vài tháng hoặc cơ thể cháu lại tiết ra kháng thể kháng tinh trùng (nếu trẻ đang dậy thì) làm tinh trùng của cả hai tinh hoàn đều bị yếu, bất động, không có con được. Nhưng nếu mổ cắt bỏ ngay tinh hoàn bị chấn thương để cơ thể trẻ không sản xuất ra kháng thể kháng tinh trùng hay loại bỏ mô tinh hoàn bị dập, giữ lại mô tốt cho trẻ có nguy cơ có kháng thể kháng tinh trùng, hiện chưa có câu trả lời xem biện pháp nào là tốt nhất cho khả năng sinh sản của trẻ.

Chưa có phác đồ điều trị tốt nhất cho khả năng sinh sản của bé trai bị chấn thương “bi”. Tùy tình huống cụ thể, tùy kinh nghiệm riêng mà các bác sĩ sẽ chọn cách điều trị tốt nhất cho trẻ.